مجله حقوقی دلتا

براي پيشگيري از اختلاف در ميزان جهيزيه، زن مي‌تواند جزئيات اموال مربوط به جهيزيه خود را در سياهه‌اي يادداشت كند.

جهيزيه به اموالي گفته مي‎شود كه توسط زن به خانه مشترك برده مي‌شود. در قانون اشاره‌اي به الزام زن براي آوردن جهيزيه نشده، بنابراين وي تكليف قانوني و شرعي براي آوردن جهيزيه به منزل شوهر ندارد و تهيه وسايل لازم براي زندگي مشترك بر عهده شوهر است. اما به دليل اين كه آوردن جهيزيه به منزل مشترك در كشور امري شايع است و گاهي بين زن و شوهر در ارتباط با آن اختلافاتي ايجاد و يكي از دعاوي مهم در دادگاه خانواده محسوب مي‌شود، در اين مطلب به بررسي مراحل قانوني دادخواست استرداد جهيزيه پرداخته شده است. در ادامه با مجله دلتا همراه باشيد.

دادخواست استرداد جهيزيه
زن مي‌تواند خواستار بازگرداندن جهيزيه از خانه همسر سابق خود باشد. زن در زندگي مشترك، مالك تمام اموالي خواهد بود كه توسط خود او خريداري شده و با عنوان جهاز يا هر عنوان ديگري به منزل مشترك آورده است.
بر اين اساس، وي مي‌تواند هرگاه كه بخواهد براي استرداد جهيزيه خود اقدام كند. با توجه به اينكه زن مالك جهيزيه است و وظيفه قانوني براي آوردن يا نگه داشتن جهيزيه ندارد، مي‎تواند هر موقع كه بخواهد آن را مسترد كند و براي اين كار نيازي به اجازه شوهر ندارد.

نكات مهم دادخواست استرداد جهيزيه
۱.عدم جابه‌جايي اموالي كه متعلق به مرد است
استرداد جهيزيه فقط در مورد اموال و جهيزيه زن انجام خواهد شد. عدم توجه به اين مساله و جابه‌جايي اموال مرد، گاهي موجب مي‌شود كه شكايت‎هايي از سوي مرد مبني بر سرقت صورت گيرد؛ اگرچه در اغلب اين شكايات، به دليل نداشتن سوءنيت زن، شكايت مرد به نتيجه نمي‌رسد.

۲.تهيه سياهه اموال
در خصوص دعواي استرداد جهيزيه و پيشگيري از اختلاف در ميزان جهيزيه، زن مي‌تواند جزئيات اموال مربوط به جهيزيه خود را در سياهه‌اي يادداشت كند. در سياهه اموال زن، ذكر مي‌شود كه به عنوان مثال يخچال، ماشين لباسشويي، اجاق گاز و نظاير آن به عنوان جهيزيه تهيه و تحويل داده شده است. سياهه جهيزيه تهيه شده توسط زن، بايد به امضاي داماد و دو شاهد مرد برسد. امضاي مرد به سياهه جهيزيه اعتبار مي‌دهد، بنابراين در صورتي كه اثر انگشت شوهر نيز در ذيل سياهه درج شود، اين موضوع اعتبار اين سند را بيشتر خواهد كرد. بهتر است شهود از اقوام عروس نباشند و ليست سياهه نزد پدر و مادر عروس باشد.

۳.حضور شهود
توصيه مي‌شود در صورت تصميم به استرداد جهيزيه، چند نفر به عنوان شاهد با زن همراه شوند تا اقلام و وسايلي كه از منزل خارج مي‌شود از سوي آن‌ها مورد توجه و تاييد قرار گيرد.

مطلب پيشنهادي: براي آشنايي بيشتر با قواعد مربوط به جهيزيه “جهيزيه ؛ مال زن است و مي تواند آن را پس بگيرد” را مطالعه كنيد.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا....

جهيزيه نوعي امانت است كه در اختيار شوهر قرار مي‌گيرد. اگر به طور عمدي به آن ها آسيب برساند به طور مثال در حين استفاده به طور عمدي آن‌ ها را بشكند يا بدون اجازه وسايل را بفروشد، زن با طرح شكايت و مراجعه به دادسرا مي‌تواند از همسر شكايت كيفري كند.

استرداد جهيزيه پس از فوت شوهر از جمله مسائل مالي است كه در قانون مورد توجه قرار گرفته است. در واقع حقوق زن بعد از فوت شوهر بايد همانند حق و حقوقي كه وي پيش از درگذشت شوهر داشته، رعايت شود؛ از جمله اين حقوق استرداد جهيزيه و مطالبه مهريه است. در مجله دلتا استرداد و پس گرفتن جهيزيه پس از فوت همسر بررسي شده است.

تكليف وسايل منزل بعد از فوت شوهر
اموالي كه زن بعد از ازدواج به خانه شوهر مي‌آورد، جهيزيه خوانده مي‌شود. دو راه براي استرداد جهزيه زن وجود دارد:
۱. نوشتن سياهه اموال زن
۲. داشتن فاكتور اموال خريداري ‌شده به نام زن

نوشتن سياهه زماني معتبر است كه شوهر و همچنين دو نفر به عنوان شاهد زير سياهه اموال را امضاء كنند. بهتر است شهود مرد باشند و از اقوام و خويشاوندان زن نباشند. پس از امضاي شوهر و دو شاهد، اين سياهه حالت سند عادي پيدا مي‌كند. بنابراين در زمان طلاق يا فوت همسر اثبات ادعاي زن در خصوص اموال و وسايلي كه تحت عنوان جهيزيه با خود آورده است آسان تر خواهد بود. اما در مواردي كه زن هيچ مدركي اعم از سياهه و فاكتور در اختيار ندارد، در اين صورت اموال اختصاصي مرد به زوج و اموال اختصاصي زن به زوجه اختصاص داده مي شود. و در خصوص اموال مشترك نيز، اگر هيچ يك از زن و مرد مدركي در دست نداشته باشند، اين اموال به صورت مشترك بين زن و شوهر تقسيم خواهد شد.

آسيب رساندن به جهيزيه
جهيزيه نوعي امانت است كه در اختيار شوهر قرار مي‌گيرد. اگر به طور عمدي به آن ها آسيب برساند به طور مثال در حين استفاده به طور عمدي آن‌ ها را بشكند يا بدون اجازه وسايل را بفروشد، زن با طرح شكايت و مراجعه به دادسرا مي‌تواند از همسر شكايت كيفري كند.

تكليف جهيزيه بعد از فوت زن
بر طبق قانون،‌ جهيزيه ‌متعلق به زن است. بنابراين پس از فوت وي، اموالي كه از او باقي مي‌ماند به ميزان سهم‌ الارث به ورثه او تعلق مي‌گيرد. در اين موارد، اگر زن و شوهر فرزند داشته باشند، يك چهارم اموال به مرد مي‌رسد و اگر صاحب فرزندي نباشند، يك دوم اموال به مرد رسيده و اموال باقي مانده ميان ساير وراث تقسيم مي‌شود. بنابراين در خصوص اين سؤال كه پس از فوت زن، ورثه وي همانند مادر يا برادر… مي‌توانند جهيزيه را از شوهر پس بگيرند؟ لازم است به اين نكته اشاره داشت كه تهيه جهيزيه و تحويل آن توسط خانواده دختر براي زندگي مشترك، در واقع نزد مرد امانت است و در صورت مطالبه و درخواست بايد عين آن وسايل برگردانده شود. اما در صورتي كه جهيزيه موجود نباشد، دادگاه حكم به رد قيمت آن صادر نخواهد كرد. در واقع در صورت فوت مرد، جهيزيه متعلق به زن است، زيرا از ابتدا متعلق به زن بوده است ولي اموال مرد به ورثه تعلق خواهد گرفت. پس از فوت زن، استرداد و باز پس گيري كل جهيزيه توسط ورثه وي امكان نخواهد داشت. زيرا جهيزيه، اموال باقي مانده از زن محسوب مي‌شود و به نسبت سهم‌الارث، تقسيم و سهم مرد از آن كسر و به وي داده مي‌شود.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا...