مجله حقوقی دلتا

جهیزیه نوعی امانت است که در اختیار شوهر قرار می‌گیرد. اگر به طور عمدی به آن ها آسیب برساند به طور مثال در حین استفاده به طور عمدی آن‌ ها را بشکند یا بدون اجازه وسایل را بفروشد، زن با طرح شکایت و مراجعه به دادسرا می‌تواند از همسر شکایت کیفری کند.

استرداد جهیزیه پس از فوت شوهر از جمله مسائل مالی است که در قانون مورد توجه قرار گرفته است. در واقع حقوق زن بعد از فوت شوهر باید همانند حق و حقوقی که وی پیش از درگذشت شوهر داشته، رعایت شود؛ از جمله این حقوق استرداد جهیزیه و مطالبه مهریه است. در مجله دلتا استرداد و پس گرفتن جهیزیه پس از فوت همسر بررسی شده است.

تکلیف وسایل منزل بعد از فوت شوهر
اموالی که زن بعد از ازدواج به خانه شوهر می‌آورد، جهیزیه خوانده می‌شود. دو راه برای استرداد جهزیه زن وجود دارد:
۱. نوشتن سیاهه اموال زن
۲. داشتن فاکتور اموال خریداری ‌شده به نام زن

نوشتن سیاهه زمانی معتبر است که شوهر و همچنین دو نفر به عنوان شاهد زیر سیاهه اموال را امضاء کنند. بهتر است شهود مرد باشند و از اقوام و خویشاوندان زن نباشند. پس از امضای شوهر و دو شاهد، این سیاهه حالت سند عادی پیدا می‌کند. بنابراین در زمان طلاق یا فوت همسر اثبات ادعای زن در خصوص اموال و وسایلی که تحت عنوان جهیزیه با خود آورده است آسان تر خواهد بود. اما در مواردی که زن هیچ مدرکی اعم از سیاهه و فاکتور در اختیار ندارد، در این صورت اموال اختصاصی مرد به زوج و اموال اختصاصی زن به زوجه اختصاص داده می شود. و در خصوص اموال مشترک نیز، اگر هیچ یک از زن و مرد مدرکی در دست نداشته باشند، این اموال به صورت مشترک بین زن و شوهر تقسیم خواهد شد.

آسیب رساندن به جهیزیه
جهیزیه نوعی امانت است که در اختیار شوهر قرار می‌گیرد. اگر به طور عمدی به آن ها آسیب برساند به طور مثال در حین استفاده به طور عمدی آن‌ ها را بشکند یا بدون اجازه وسایل را بفروشد، زن با طرح شکایت و مراجعه به دادسرا می‌تواند از همسر شکایت کیفری کند.

تکلیف جهیزیه بعد از فوت زن
بر طبق قانون،‌ جهیزیه ‌متعلق به زن است. بنابراین پس از فوت وی، اموالی که از او باقی می‌ماند به میزان سهم‌ الارث به ورثه او تعلق می‌گیرد. در این موارد، اگر زن و شوهر فرزند داشته باشند، یک چهارم اموال به مرد می‌رسد و اگر صاحب فرزندی نباشند، یک دوم اموال به مرد رسیده و اموال باقی مانده میان سایر وراث تقسیم می‌شود. بنابراین در خصوص این سؤال که پس از فوت زن، ورثه وی همانند مادر یا برادر… می‌توانند جهیزیه را از شوهر پس بگیرند؟ لازم است به این نکته اشاره داشت که تهیه جهیزیه و تحویل آن توسط خانواده دختر برای زندگی مشترک، در واقع نزد مرد امانت است و در صورت مطالبه و درخواست باید عین آن وسایل برگردانده شود. اما در صورتی که جهیزیه موجود نباشد، دادگاه حکم به رد قیمت آن صادر نخواهد کرد. در واقع در صورت فوت مرد، جهیزیه متعلق به زن است، زیرا از ابتدا متعلق به زن بوده است ولی اموال مرد به ورثه تعلق خواهد گرفت. پس از فوت زن، استرداد و باز پس گیری کل جهیزیه توسط ورثه وی امکان نخواهد داشت. زیرا جهیزیه، اموال باقی مانده از زن محسوب می‌شود و به نسبت سهم‌الارث، تقسیم و سهم مرد از آن کسر و به وی داده می‌شود.

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...