مجله حقوقی دلتا

سامانه صیاد (سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی چک) به منظور متمرکز کردن فرآیند صدور دسته چک‎های بانکی از سوی بانک مرکزی به مرحله اجرا درآمده است.

چک از ابزارهای رایج و متداول در معاملات است که امروزه افراد به جای پول نقد از آن استفاده می‌کنند. اما گاهی افراد برای با مشکل وصول نشدن چک روبه رو می‎شدند و حتی در برخی موارد موفق به دریافت وجه چک از صادر کننده نمی‎شدند و در نتیجه حق و حقوق آن ها از بین می‌رفت. با تصویب قانون صدور چک در سال ۸۲ و تعیین ضمانت کیفری بر چک ‎های بلامحل، در واقع کمی از میزان صدور چک‎ های بلامحل کاسته شد. اما این مشکل در بسیاری از موارد همچنان وجود داشت. در نهایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سال ۹۷ با ایجاد سامانه ای آنلاین برای استعلام و صدور دسته چک، اقدام به ساماندهی چک کرده است. بر همین اساس سامانه صیاد (سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی چک) به منظور متمرکز کردن فرآیند صدور دسته چک ‎های بانکی از سوی بانک مرکزی به مرحله اجرا درآمده است. در مجله دلتا چک های صیاد و مزایای آن ها نسبت به چک های قدیمی بررسی شده است.

مزایای چک صیاد
در این سامانه امکان استعلام از سوابق صادر کننده چک برای دریافت‌ کننده وجود دارد که مهم ترین مزیت برای کاهش آمار چک‌ های برگشتی خواهد بود. با اجرایی شدن صدور دسته‌ چک‌ های جدید که علاوه بر متحدالشکل بودن، در نحوه صدور نیز از روش یکسانی پیروی می‌کنند، ارتباط متقاضی دسته‌ چک با شعبه به ارتباط متقاضی با سامانه صیاد تغییر می‌کند. بنابراین با کنار رفتن شعبه و عوامل انسانی، فرآیند اعتبارسنجی، صدور و رصد استفاده از چک کاملاً مکانیزه می‌شود و امکان اینکه صدور دسته‌ چک بر اساس روابط شعب و مشتریان شکل بگیرد، دیگر وجود نخواهد داشت. با راه‌ اندازی این سیستم یک‌ پارچه صدور چک، اطلاعات چک به‌ صورت آنلاین در دسترس متقاضیان است که امکان شناسایی و اعتبار سنجی را فراهم می‌کند. مزایای چک صیاد در زیر اشاره شده است.

خدمت غیر حضوری دریافت چک
رفع مشکل چک‌ های جعلی و کاهش مخاطرات جعل برگه چک
استعلام اعتبار صاحبان حساب و صاحبان امضاء
عدم ارائه دسته‌ چک به افراد دارای سوء عملکرد
افزایش اعتبار دسته‌ چک با بررسی کامل و دقیق سوابق درخواست‌کننده
حذف قدرت شعب در صدور دسته‌چک
تفاوت چک صیاد با چک های قدیمی:
بر خلاف دسته چک ‎‎های معمولی که بانک صادر کننده چک، طرح و شکل و شمایل مخصوص به همان بانک را روی چک ‎ها اعمال می‎کرد، دسته چک صیاد به صورت یکپارچه و با رنگ گلبهی و ابعاد یکسان منتشر شده است.

علاوه بر ویژگی‎ های ظاهری که برای یکسان‎ سازی کلیه چک‎ ها انجا گرفته، سه ویژگی امنیتی در این چک وجود دارد.
۱. سری و سریال­ های چک به صورت برجسته چاپ شده و با لمس انگشت قابل تشخیص است.
۲. ویژگی ‎های امنیتی تصویری به شکل واتر مارک و طرح مخفی که با قرار گرفتن چک در معرض نور مشخص می‎شود.
۳. ویژگی در این چک‎ ها قرار داده شده که اصالت چک را با ابزار‎های خاص می‎توان مورد بررسی قرار داد، که این ابزارها توسط بانکداران و اشخاصی که استفاده مستمر از چک دارند قابل تهیه است.

شرایط دریافت دسته چک صیادی جدید
فرد متقاضی دریافت دسته‌چک جدید با مراجعه به شعبه، ثبت اولیه درخواست صدور دسته‌چک را انجام می‌دهد و در صورت تأیید از سوی رئیس شعبه، درخواست او به‌منظور استعلام، به سامانه صیاد بانک مرکزی ارسال می‌شود. چنانچه فرد متقاضی دسته‌چک جدید “صیاد” ازنظر بانک مرکزی، واجد شرایط دریافت دسته‌چک باشد، درخواست او از سامانه صیاد به گروه صدور دسته‌چک به‌منظور شخصی‌سازی و چاپ چک ارسال و دسته‌چک جدید صادر خواهد شد.

شرایط تعویض دسته چک صیاد
آنچه بانک مرکزی اعلام کرده سامانه صیاد به صورت ۲۴ ساعته از طریق سامانه پیامکی ۷۰۱۷۰۱ به درخواست‌های استعلامی پاسخ خواهد داد. برای متقاضیان دسته چک صادر می‌شود یکی دیگر از ویژگی‌های صیاد امکان درخواست دسته چک از طریق اینترنت است. لازم به ذکر است صیاد هیچ گونه تغییری در قوانین و مقررات مربوط به چک ایجاد نمی‌کند و در بعد فرآیندی و فنی از طریق اصلاح رویه‌ها را اصلاح می‌کند. ساد ۲۴، سامانه فعال در حوزه اعلام سرقت و استعلام چک‌های بانکی در کشور است که باهدف پیشگیری از جعل و کلاه‌برداری چک‌های سرقتی/مفقودی راه‌اندازی شده است. با ثبت چک‌های سرقتی/مفقودی در این سامانه از نقل‌وانتقال آن‌ها در بازار جلوگیری کنید و یک‌قدم جلوتر از کلاه‌برداران باشید.

” مطالب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دسته چک توصیه می‌شود مطلب چند توصیه مهم برای دارندگان دسته چک را مطالعه کنید. “

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا....