مجله حقوقی دلتا

مال‌باخته می‌تواند از کسی که مال مسروقه را خریداری کرده و مال‌خر نامیده می‌شود، اموال را پس بگیرد. البته گاهی نیز پیش می‌آید که خریدار نمی‌داند مالی که خریده دزدی است؛ در این حالت او دیگر مال‌خر به حساب نمی‌آید.

اموال به سرقت رفته که در تحقیقات توسط پلیس پیدا و توقیف می‌شود، به دستور قاضی به صاحب آن اموال بازگردانده می‌شود. اما برای بازگرداندن و استرداد اموال مسروقه باید شرایطی وجود داشته باشد که در این نوشتار توضیح داده شده است. در ادامه با مجله دلتا همراه باشید.

شرایط استرداد اموال مسروقه
۱. باید عین مال دزدیده شده پیدا شود. به طور مثال اگر مال مسروقه هزار متر پارچه بوده که پس از سرقت تبدیل به مانتو شده ‌باشد، قابلیت استرداد و برگرداندن ندارد زیرا دیگر عین مال مسروقه وجود ندارد.
۲. وجود مال مسروقه در دادگاه برای کشف حقیقت ضروری نباشد؛ برای مثال اگر بازپرس برای انجام انگشت‌نگاری یا سایر آزمایش‌های جنایی تشخیص دهد که مال مسروقه باید تا انجام کارشناسی به صاحبش بازگردانده نشود، مال به مالباخته برگردانده نخواهد شد.
۳. مال مزبور معارضی نداشته باشد؛ به طور مثال اگر مال مسروقه یک تابلو نقاشی باشد که غیر از شاکی شخص دیگری نیز مدعی مالکیت آن باشد، دادگاه نمی‌تواند آن مال را به شاکی برگرداند.

حکم برگرداندن مال دزدی
دادگاه دو وظیفه مهم دریافت و بازگرداندن مال را به عهده دارد. به این ترتیب که مال مسروقه از سوی دادگاه از مجرم گرفته می‌شود و به صاحب آن برگردانده می‌شود. بنابراین چنانچه تحقیقات مقدماتی به پایان رسیده باشد، قاضی باید نسبت به مال دزدیده شده تصمیم‌گیری کند. اما باید در نظر داشت که مال‌باخته می‌تواند از وقتی که پرونده در دادگاه تشکیل می‌شود تا زمانی که پرونده نزد بازپرس در جریان رسیدگی است، با درخواست استرداد مال مسروقه را به دادگاه ارائه کند.

خسارت به مال مسروقه
در صورتی که سارق خسارتی به اموال دزدی وارد ‌کند، مال‌باخته باید دادخواست مطالبه خسارت را به همان دادگاه رسیدگی‌کننده پرونده ارائه دهد. وی باید نکات زیر را در دادخواست خود ذکر کند.
• دلایل و مدارک مالکیت خود بر مال مسروقه را پیوست دادخواست کند.
• اگر مال مسروقه اتومبیل بود، خسارت وارده بر اتومبیل را به کمک کارشناسان برآورد کند.
• هزینه دادرسی را بپردازد؛ البته کلیه هزینه‌ها قابل دریافت از سارق است.

شایان ذکر است در برخی موارد اموال مسروقه به دستور دادگاه به قیمت روز فروخته می‌شود و مبلغ آن تا تعیین تکلیف نهایی، در صندوق دادگستری به عنوان امانت نگهداری خواهد شد. این اموال عبارتند از:
•اموالی که نگهداری از آن‌ها باعث هزینه نامتناسب برای دولت می‌شود.
•نگهداری از آن‌ها موجب خرابی یا از بین رفتن آن‌ها شود.
•حفظ مال برای دادرسی لازم نباشد.
•جزء اموالی باشد که به سرعت فاسد می‌شوند. مانند سبزیجات

اگر مجرم مال را فروخته باشد…
مال‌باخته می‌تواند از کسی که مال مسروقه را خریداری کرده و مال‌خر نامیده می‌شود، اموال را پس بگیرد. البته گاهی نیز پیش می‌آید که خریدار نمی‌داند مالی که خریده دزدی است؛ در این حالت او دیگر مال‌خر به حساب نمی‌آید و خودش هم می‌تواند علیه فروشنده (سارق) با تقدیم دادخواست شکایت کند و جبران ضررو زیان خود را بخواهد. اما در‌ هر حال سارق و خریداران مال مسروق، خواه به دزدی بودن مال آگاهی داشته یا نداشته باشند، مکلف به رد مال هستند.

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...