مجله حقوقی دلتا

اختلاف زن و شوهر ممكن است در دوران عقد و قبل از رفتن زير يك سقف و ايجاد شود و در نهايت منجر به طلاق شود.

درخواست طلاق در دوران عقد يكي از موضوعات و معضلات خانواده ها است كه بخشي مهمي از پرونده هاي دادگاه خانواده را به خود اختصاص داده است. در واقع طلاق در دوران عقد كه شيرين ترين دوره زندگي مشترك محسوب مي‌شود، زنگ خطري است براي جامعه كه بايد مورد به دقت مورد بررسي و تحليل قرار بگيرد. در مجله دلتا موضوع طلاق در دوران عقد بررسي شده است.

طلاق در دوران عقد
گاهي طلاق در دوران عقد علل و عوامل متعددي دارد، كه در ادامه به آن ها اشاره شده است.

گاهي زن يا مرد به دليل مشكلات اقتصادي تصميم به جدايي مي‌گيرند.
برخي از افراد پس از عقد رفتارهايي را بروز مي دهند كه برخلاف ادعاهاي آن ها در پيش از عقد است.
برخي از زوج ها ديگر اشتياق روز اول خود را ندارند و اين مسئله باعث مي‌شود كه متوجه عيب ها و نواقصي در طرف مقابل شوند كه تا پيش تر آن معايب را نمي‌ديدند.
تعويق زمان عروسي و طولاني شدن دوران عقد يكي از عوامل افزايش اختلاف ها است.
وقوع ازدواج هاي زود هنگامي كه بدون شناخت كافي و در كمترين مدت زمان آشنايي صورت مي‌گيرد.

طلاق توافقي در دوران عقد
گاهي زن و مرد در خصوص طلاق به يك نتيجه واحد مي‌رسند و تصميم به جدايي مي‌گيرند. به اين گونه جدايي ها در اصطلاح حقوقي طلاق توافقي گفته مي‌شود، كه ممكن است در دوران عقد يا بعد از شروع زندگي مشترك اتفاق بيافتد. طلاق توافقي داراي مزايايي است كه در زير به آن ها اشاره شده است.

عدم تشكيل پرونده‌ هاي متعدد در دادگاه
جلوگيري از رجوع مكرر زوج ها به محل دادگاه
دخالت و همكاري زن و شوهر در طلاق توافقي و صدور گواهي عدم امكان سازش
گواهي و مجوز اجراي طلاق توافقي در زمان كوتاهي صادر مي‌شود.
درگيري كمتر و كاهش تنش بين خانواده‌ هاي زوج ها
درخواست طلاق از طرف زن در دوران عقد
اختلاف زن و شوهر ممكن است در دوران عقد و قبل از رفتن زير يك سقف و شروع رابطه زناشويي ايجاد شود و در نهايت منجر به طلاق شود. در اين دوران اغلب زوج ها به طور توافقي از يكديگر جدا مي‌شوند، اما گاهي يكي از طرف ها تمايلي به طلاق و جدايي ندارد و طرف ديگر خواهان طلاق است. در اين گونه موارد اگر درخواست طلاق از طرف زن باشد لازم است كه يكي از شرايط دوازده گانه ضمن عقد كه شروط ضمن عقد ناميده مي‌شود را اثبات كند. مانند عسر و حرج كه از مواردي است كه در عقدنامه ذكر شده است و از جمله شروطي است كه براي زن حق طلاق ايجاد مي‌كند.

” مطالب پيشنهادي : براي كسب اطلاعات بيشتري درباره شروط ضمن عقد به مقاله شروط ۱۲ گانه ضمن عقد ازدواج كه لازم است بدانيد مراجعه فرماييد. “

مهريه دختر باكره در دوران عقد
طبق قانون مدني، هرگاه شوهر قبل از ارتباط جنسي زن را طلاق دهد، زن مستحق نصف مهريه خواهد بود و اگر شوهر مقداري بيش از نصف مهريه را قبلاً داده باشد، حق دارد مازاد مهريه را از زن مطالبه كند. به عبارت ديگر زماني نصف مهريه به زن تعلق مي‌گيرد كه مرد قبل از ارتباط جنسي درخواست طلاق بدهد. اما توجه به اين نكته ضروري است كه اگر زن در دوران عقد بدون اينكه مرد قصد و درخواست طلاق داشته باشد، مهريه اش را مطالبه كند، مستحق كل مهريه خواهد بود.

گواهي پزشكي قانوني براي طلاق در دوران عقد لازم است؟
در خصوص دوشيزه (باكره) بودن زن، پزشكي قانوني اعلام نظر مي‌كند و اين نظريه در گواهي عدم امكان سازش قيد مي‌شود. بنابراين دوشيزگي زن در دو مورد تاثير گذار است :

در ميزان مهريه موثر است و آن را نصف مي‌كند. به اين معني كه فقط نصف مهريه به دوشيزه (باكره) تعلق مي‌گيرد.
باعث از بين رفتن مدت عده طلاق مي‌شود.
هر يك از زن يا شوهر مي‌توانند با مراجعه به دفاتر پيشخوان يا ادارات ثبت احوال با ارائه مدارك لازم از قبيل اصل شناسنامه، كپي كارت ملي، دادخواست طلاق، طلاق نامه و گواهي مربوط به دوشيزگي زن نسبت به حذف ازدواج سابق و نام همسر از شناسنامه اقدام كنند. و در اصطلاح شناسنامه سفيد دريافت كنند.
” مطالب پيشنهادي : براي كسب اطلاعات بيشتري درباره شروط مبحث عده طلاق به مقاله مدت عده طلاق در قانون ايران چقدر است؟ مراجعه فرماييد. “

هنگامي كه بين دو طرف يك معامله قراردادي بسته مي‌شود، افراد مي‌توانند علاوه بر تعهداتي كه به طور قانوني با امضاي قرارداد به عهده آن‌ ها گذاشته مي‌شود، شرايطي را به عقد اضافه كنند كه دو طرف بايد بر اساس آن رفتار كنند. اين شروط كه به آن‌ ها شروط ضمن عقد گفته مي‌شود، در صورتي از نظر قانوني معتبر است كه با اصل قرارداد در تضاد و اختلاف نباشد.

هنگام عقد ازدواج بخاطر شادي و هيجان فراوان دختران و پسران بدون اين كه شرايط ۱۲ گانه مندرج در عقدنامه را مطالعه كنند و از مفاد اين شروط به طور كامل اطلاع داشته باشند، بندهاي مختلف را امضا مي‌كنند. در حالي كه شايد اصلا خبر نداشته باشند عدم رعايت اين شروط ضمن عقد ازدواج چه آثاري براي هر يك از زن و مرد در پي خواهد داشت؟ در ادامه با مجله دلتا همراه باشيد.

شروط ضمن عقد نكاح در سند ازدواج
هنگامي كه بين دو طرف يك معامله قراردادي بسته مي‌شود، افراد مي‌توانند علاوه بر تعهداتي كه به طور قانوني با امضاي قرارداد بر عهده آن‌ ها گذاشته مي‌شود، شرايطي را به عقد اضافه كنند كه دو طرف بايد بر اساس آن رفتار كنند. اين شروط كه به آن‌ ها شروط ضمن عقد گفته مي‌شود، در صورتي از نظر قانوني معتبر است كه با اصل قرارداد در تضاد و اختلاف نباشد (اصل قرارداد آن چيزي است كه طرف هاي عقد براي رسيدن به آن قرارداد بسته اند). حال در عقد ازدواج، مرد از لحاظ حقوقي مكلف به پرداخت مهريه و نفقه و زن موظف به تمكين از مرد مي‌شود. در كنار اين موارد، زن از نظر قانوني مي‌تواند شروطي را ضمن عقد ازدواج در عقدنامه قيد كند. از مهم ترين شروط ضمن عقد ازدواج مي‌توان به وكالت در طلاق، حق تحصيل، حق اشتغال، حق خروج از كشور، حق حضانت فرزندان در صورت طلاق و حق تعيين مسكن اشاره كرد.

شروط ضمن عقد ازدواج دو دسته هستند
دسته اول؛ شروط از پيش تعيين شده كه در تمام عقدنامه‌ ها موجود بوده و بدون نياز به درخواست از دفتر ازدواج و طلاق، در سند ازدواج به شكل تايپ شده وجود دارند.
دسته دوم؛ شروط مازادي هستند كه زوج ها تمايل دارند بر شروط ديگر اضافه شده و حقوق ديگري را براي دو طرف مشخص كنند.

شروط ضمن عقد شامل چه مواردي است؟
۱. استنكاف (خودداري) شوهر از دادن نفقه به مدت شش ماه.
۲. بد رفتاري غير قابل تحمل مرد با زن و فرزندان.
۳. بيماري خطرناك غير قابل درمان مرد در حدي كه سلامت زن را به خطر اندازد.
۴. جنون مرد در مواردي كه فسخ نكاح شرعاً ممكن نباشد. به عبارت ديگر ديوانه بودن مرد در زماني كه امكان فسخ نباشد.
۵. اشتغال مرد به كاري كه به حيثيت و آبروي زن و مصالح خانوادگي او لطمه مي‌زند.
۶. محكوميت شوهر به حكم قطعي به مجازات پنج سال حبس يا بيشتر
۷. اعتيادي كه به اساس خانوادگي ضرر بزند. مانند اعتيادي كه منجر به بيكاري مرد، فروش اثاثيه منزل و وارد كردن ضرر به سلامت جسمي و روحي زن و فرزند شود.

۸. ترك بدون علت خانواده يا غيبت يكسره شش ماهه بدون دليل موجه.
۹. محكوميت قطعي مرد در اثر ارتكاب به جرم و اجراي هرگونه مجازات اعم از حد و تعزير در اثر ارتكاب به جرمي كه مغاير با حيثيت خانوادگي و شئون زن باشد.
۱۰. در صورتي كه پس از گذشت پنج سال مرد در خصوص فرزند دار شدن مشكل داشته باشد.
۱۱. در صورتي كه مرد مفقودالاثر شود و ظرف شش ماه پس از مراجعه زن به دادگاه پيدا نشود.
۱۲. مرد، همسر ديگري بدون رضايت و اجازه زن اختيار كند.
مواردي كه در بالا ذكر شد شروط ۱۲ گانه اي است كه در عقدنامه قيد شده است.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا ....

در شكايات و دعاوي مربوط به خانواده، هم دادگاه محل اقامت زن و هم دادگاه محل اقامت مرد (خوانده) صلاحيت رسيدگي به پرونده را دارند.

دادگاه خانواده همان طور كه از نام آن مشخص است دادگاهي است كه قوه قضاييه به منظور رسيدگي به اختلافات مرتبط با امور خانواده تاسيس كرده است. و به همين دليل دادگاه هاي ديگر صلاحيت رسيدگي به دعاوي مربوط به اين دادگاه ها را نخواهند داشت. در مجله دلتا به بررسي صلاحيت دادگاه خانواده طبق قانون حمايت خانواده پرداخته شده است.

صلاحيت دادگاه خانواده چيست؟
بر اساس قانون حمايت خانواده، قوه قضاييه مكلف است در هر حوزه به تعداد كافي شعبه دادگاه خانواده تشكيل دهد. اما در شهر هاي كوچك كه اين دادگاه تشكيل نشده است دادگاه مستقر در آن حوزه به امور مربوط به دعاوي خانوده نيز رسيدگي مي‌كند. اما در شهر هاي مورد نظر پرونده هاي ازدواج و طلاق، به نزديك ترين دادگاه فرستاده مي‌شود. طبق قانون حمايت خانواده، وجود قاضي مشاور زن علاوه بر قاضي رسيدگي كننده پيش بيني شده است. قضات دادگاه مذكور بايد متاهل و حداقل چهار سال سابقه خدمت قضايي داشته باشند. قاضي مشاور مي‌بايست ظرف سه روز از ختم دادرسي به طور مكتوب در مورد موضوع دعوي اظهار نظر و مراتب را در پرونده قيد كند. و قاضي انشاء كننده رأي بايد در دادنامه به نظر قاضي مشاور اشاره و چنانچه با نظر او مخالف باشد با ذكر دليل نظريه وي را رد كند.

بر اساس ماده ۴ قانون حمايت خانواده مصوب ۱۳۹۲ رسيدگي به امور و دعاوي زير در صلاحيت دادگاه خانواده است :

نامزدي و خسارات ناشي از برهم زدن آن
نكاح دائم، موقت و اذن در نكاح
شروط ضمن عقد نكاح
ازدواج مجدد
جهيزيه
مهريه
نفقه زوجه و اجرت‌ المثل ايام زوجيت
تمكين و نشوز (عدم تمكين)
طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ نكاح، بذل مدت و انقضاي آن
حضانت و ملاقات طفل
نسب
رشد، حجر و رفع آن (براي اطلاع از مفهوم رشد و حجر به مواد ۱۲۰۷ و ۱۲۰۸ قانون مدني مراجعه شود.)
ولايت قهري، قيمومت، امور مربوط به ناظر و امين اموال محجوران و وصايت در امور مربوط به آنان
نفقه اقارب (نفقه خويشاوندان)
امور راجع به غايب مفقودالاثر
سرپرستي كودكان بي‌سرپرست
اهداي جنين
تغيير جنسيت

درخواست طلاق
در شكايات و دعاوي مربوط به خانواده، هم دادگاه محل اقامت زن و هم دادگاه محل اقامت مرد (خوانده) صلاحيت رسيدگي به پرونده را دارند. به طور مثال درخواست طلاق از جانب زن و او مقيم تهران است و همسر وي شيراز است. در اين موارد زن مي‌تواند دادخواست طلاق را به دادگاه خانواده تهران يا اصفهان، هر كدام كه تمايل داشته باشد تقديم كند. شايان ذكر است كه در شهر تهران با توجه به وسعت و جمعيت فراوان شعب بسياري وجود دارد و روش متداول اين است كه پرونده به نزديك ترين دادگاه به محل اقامت زن براي رسيدگي ارجاع مي‌شود. درخصوص ساعت كار دادگاه خانواده و يا نشاني سايت دادگاه خانواده تهران بايد بيان كرد كه ساعت كار دادگاه مثل همه ادارات دولتي است و فرقي با آن ها ندارد و ضمنا هيچ كدام از دادگاه هاي مذكور، سايت مستقل براي اطلاع رساني ندارند. البته ذكر اين نكته لازم است كه شماره تلفن ۱۲۹ مربوط به پاسخ به سوالات حقوقي وابسته به قوه قضاييه است. شايان ذكر است كه برخي از مسائل حقوقي مربوط به خانواده در شوراهاي حل اختلاف، رسيدگي مي‌شود. معمولاً نفقه معوقه يا نفقه فرزندان كه كمتر از ۲۰ ميليون تومان باشد و يا استرداد جهيزيه از طريق شوراي حل اختلاف انجام مي‌شود.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي ....