مجله حقوقی دلتا

از نظر قانوني پدر شوهر هر چند بسيار متمول، تكليفي براي پرداخت مهريه پسر خود را ندارد حتي اگر آن پسر فقير باشد. اما تحت شرايط خاصي امكان گرفتن مهريه از پدر همسر وجود دارد.

مهريه از حقوق مالي زن است كه مرد متعهد به پرداخت آن است و ارتباطي به اطرافيان او ندارد. اما سوالات بسياري در اين خصوص پرسيده مي‌شود كه آيا در صورت ناتواني مالي مرد، امكان درخواست مهريه از پدر همسر وجود دارد. در مجله دلتا شرايط مطالبه مهريه از پدر شوهر ‌پاسخ داده شده است.

مطالبه مهريه از پدر شوهر
از نظر قانوني پدر شوهر هر چند هم از تمكن مالي برخوردار باشد، وظيفه‌اي در قبال پرداخت مهريه پسر خود ندارد حتي اگر آن پسر (شوهر) فقير باشد گرفتن مهريه از پدر شوهر ممكن نيست۵. اما تحت شرايط خاصي امكان مطالبه مهريه از پدر همسر وجود دارد. در واقع در مواردي كه پدر همسر، در ضمن عقد ازدواج يا در سند ازدواج و يا حتي در قراردادي مستقل، پرداخت مهريه را تقبل كند يا ضمانت پسر خود را كرده باشد كه در اين صورت زن مي‎تواند براي آنچه پدر شوهر تعهد كرده، براي گرفتن مهريه از پدر شوهر به او مراجعه كند. بنابراين در صورتي كه پدر شوهر به عنوان ضامن در زمان عقد، محل ضامن بودن پسر را در عقدنامه ازدواج امضا كند، زن مي‌تواند براي درخواست مهريه به پدر شوهر كه ضامن شوهر است اقدام كند. بايد در نظر داشت كه ضامن شدن پدر شوهر، بايد به طور رسمي امضا و در دفتر عقد ازدواج تاييد شده و به ثبت رسيده باشد. بنابراين در صورتيكه وي به طور لفظي و فقط با گفتن اينكه من ضامن پسر خود براي پرداخت مهريه مي‌شوم، از نظر قانوني اعتبار ندارد و نمي‌توان از پدر شوهر درخواست مهريه كرد.

مهريه از ارث پدر شوهر
در مواردي كه به دليل فوت پدر يا ساير اشخاصي كه شوهر از آن‌ها ارث مي‌برد، وارث اموال و سرمايه‌اي شود، زن مي‌تواند مهريه خود را از سهم الارث همسر دريافت كند. بايد در نظر داشت در صورتيكه كه پدر شوهر در زمان عقد ازدواج پرداخت مهريه را تعهد كرده باشد و يا ضامن پرداخت مهريه شود و بعد از مدتي از دنيا برود، اگر اموالي داشته باشد، آن اموال براي وصول مهريه توقيف مي‎شوند.

نحوه توقيف سهم‌الارث براي مهريه
در اين شرايط زن بايد دادخواست تامين اموال شوهر را به دادگاه خانواده ارائه كند. دادگاه با توقيف اموال مربوطه و سپري كردن روند قانوني با مزايده اين اموال، مهريه زن را وصول مي‌كند. شايان ذكر است در صورتي كه زن فوت كرده باشد، ورثه (فرزندان و ديگر وراث) وي از حق مطالبه مهريه برخوردار هستند.

ضمانت اجراي عدم پرداخت مهريه توسط پدر شوهر
در صورت مطالبه مهريه از پدر شوهري كه پرداخت مهريه را ضمانت كرده است و ناتواني پرداخت مهر توسط وي و نيز در صورتي كه پدر همسر، نتواند ادعاي اعسار و ناتواني مالي خود را در پرداخت مهريه در دادگاه ثابت كند و حتي نتواند در صورت تقسيط مهريه، اقساط مهريه را بپردازد، زن مي‎تواند بازداشت پدر شوهر (ضامن) را تا زمان پرداخت مهريه از دادگاه درخواست كند. دادخواست مطالبه مهر از پدر شوهر مي‌تواند همزمان با مطالبه مهريه از بدهكار اصلي كه شوهر است، به دادگاه خانواده مطرح شود و لازم نيست حتماً عدم پرداخت مهريه توسط شوهر به اثبات برسد و سپس عليه ضامن شكايت شود.

مطلب پيشنهادي : براي آشنايي بيشتر با نحوه دريافت مهريه مطلب “مراحل قانوني دريافت مهريه چگونه است؟” را مطالعه كنيد.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا....

مهريه دين و بدهي شوهر است و تا زماني كه پرداخت نشده باشد موظف به پرداخت است و در صورت فوت زن، ورثه او اين حق را دارند كه از مرد تقاضاي مهريه متوفي را داشته باشند و به عبارتي وراث، از مرد طلبكار مي‌شوند.

مهريه از جمله حقوق قانوني زن است و همين كه عقد ازدواج صورت گرفت زن مالك مهريه مي‌شود و اين اجازه را خواهد داشت تا مهريه خود را از همسر درخواست كند. زن يا شوهر از هم ارث مي‌برند. البته ارث بردن از يكديگر بين زن و شوهر هنگامي برقرار مي‌شود كه رابطه زناشويي آن‌ها دائمي باشد و در ازدواج موقت اين امر امكان‌پذير نيست. اما سؤالي كه مطرح مي‌شود اين است كه آيا با فوت زن مهريه ساقط مي‌شود؟ در مجله دلتا به اين پرسش پاسخ داده شده است.

با فوت زن مهريه ساقط مي‌شود؟
مهريه دين و بدهي شوهر است و تا زماني كه پرداخت نشده باشد موظف به پرداخت است و در صورت فوت زن، ورثه او اين حق را دارند كه از مرد تقاضاي مهريه متوفي را داشته باشند و به عبارتي وراث، از مرد طلبكار مي‌شوند. بنابراين با قتل و فوت زن، مهريه از بين نمي‌رود و وراث مي‌توانند براي  مطالبه آن اقدام كنند.

مهريه زن پس از فوت به ورثه‌اش مي‌رسد
همانطور كه گفته شد مطالبه مهريه همواره براي صاحب آن وجود دارد، حتي اگر زن در قيد حيات نباشد. از همين روي وراث زن مي‌توانند بعد از فوت به نمايندگي از او مهريه‌اش را از مرد درخواست كنند.‏ به عبارتي ديگر مهريه زن پس از فوت او به وراث وي منتقل شده و مي‌توانند به قائم مقامي از زن مهريه او را از مرد مطالبه كنند.‏ اين در حالي است كه مرد نمي‌تواند از پرداخت مهريه همسر متوفي خود به ورثه‌اش به هر بهانه‌اي خودداري كند. مگر آنكه مهريه به دليل قانوني مانند بخشش آن توسط زن يا دريافت آن پيش از فوت، وجود نداشته باشد. بنابراين بايد گفت كه دين ناشي از مهريه از جمله ديون ممتاز است و حتي در صورت وجود بدهي‌هاي متعدد مرد يا حتي فوت وي، باز هم پرداخت مهريه زن بر ساير بدهي‌ها مقدم است و در الويت قرار دارد. شايان ذكر است كه ورثه زن بايد مداركي همچون عقدنامه او را نيز به پيوست دادخواست خود تقديم دادگاه كنند.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا...

اگر مرد بتواند ثابت كند خودرويي كه زن از او توقيف كرده وسيله كسب درآمد وي بوده، مي‌تواند رفع توقيف از ماشين را از دادگاه درخواست كند.

توقيف خودرو براي مهريه يكي از روش‌هايي است كه زن مي‌تواند به حق و حقوق مالي خود دست پيدا كند. با توجه به اينكه امروزه هر فرد براي سهولت در رفت و آمد يك وسيله نقليه شخصي دارد، زن مي‌تواند اقدام به توقيف خودروي همسر كند. اما سؤالي كه مطرح مي‌شود اين است كه آيا شامل خودرويي كه وسيله امرار معاش شوهر است هم مي‌شود؟ در مجله دلتا اين مورد بررسي شده است. پس در ادامه با ما همراه باشيد.
توقيف خودرو براي مهريه
توقيف خودرو براي مهريه از دو طريق دادگاه و اجراي ثبت اسناد امكان‌پذير است.
توقيف خودرو براي مهريه از طريق دادگاه
در اين روش بايد زن دادخواستي مبني بر مطالبه مهريه به دادگاه ارائه كند و همزمان با اين دادخواست، تقاضاي تامين خواسته كند تا پس از صدور راي به نفع وي، خودروي شوهر توقيف شود و فرصتي براي مخفي كردن يا انتقال سند خودرو به نام ديگري براي مرد باقي نماند. بنابراين پس از معرفي خودرو به دادگاه به عنوان تامين خواسته، زن بايد اقدام به استعلام از پليس راهور كند تا خودرو يا خودروهايي كه به نام مرد است را توقيف سندي كرده تا ديگر نقل و انتقال سند خودرو امكان‌پذير نباشد.
توقيف خودرو براي مهريه از طريق اجراي ثبت اسناد
در اين روش با معرفي خودرو به اجراي ثبت اسناد دستور توقيف خودرو صادر و براي مرد ابلاغ مي‌شود. در ابلاغيه ده روز مهلت تعيين شده كه طي اين مدت مرد فرصت دارد مهريه را پرداخت كند و در صورت عدم پرداخت مهريه، به مدت ۳ روز به زن مهلت مي‌دهند خودرو را معرفي كند و پس از اين سه روز دستور توقيف خودرو صادر و به پليس راهور ارجاع مي‌شود و خودرو را توقيف مي‌كند.

توقيف خودرو ليزينگي
خودرويي كه در رهن شركت خودرو سازي است را بابت مهريه مي‌توان توقيف كرد؛ اما برداشت مبلغ مهريه از اين نوع خودروها در اين صورت است صرفا مبلغي كه بابت خودرو تا آن زمان پرداخت شده را مي‌توان مورد توقيف بابت مهريه قرار داد و مقدار مبلغي كه بابت خودرو هنوز به شركت توليد كننده بدهكار است غير قابل برداشت است.
براي مثال وقتي مرد خودرويي به ارزش ۲۰۰ ميليون دارد كه در رهن يك شركت خودروسازي است بايد بررسي شود چه ميزان از اقساط پرداخت شده است. مثلا اگر ۵۰ ميليون از اقساط پرداخت شده و  ۱۰۰ ميليون به شركت توليد كننده بدهكار است، خودروي فوق الذكر فقط به اندازه ۵۰ ميليون قابل توقيف براي زن است و بيشتر از اين مقدار ممكن نيست.
توقيف خودرويي كه وسيله امرار معاش است
اگر مرد بتواند ثابت كند كه خودرويي كه زن از او توقيف كرده وسيله كار وي است و از طريق آن امرار معاش و كسب درآمد مي‌كرده و نيز خودرو از نظر عرف خودروي گران‌قيمتي نباشد مي‌تواند با استناد به اينكه ماشين مذكور وسيله ضروري زندگي‌اش است و جزء مستثنيات دين به حساب مي‌آيد، رفع توقيف از ماشين را از دادگاه درخواست كند.
 
مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا...
 

وقتي در سند ازدواج مهريه را عندالمطالبه ذكر مي‌كنيم،  به اين معناست كه زن به محض عقد مالك مهريه مي‌شود و هر زمان بخواهد مي‌تواند به اختيار خودش مهريه‌اش را مطالبه كند و در هر حالت مهريه بايد توسط مرد پرداخت شود.

مهريه از جمله حقوقي است كه قانون براي زن در نظر گرفته است و در صورت مطالبه، مرد موظف به پرداخت آن است. البته زن و مرد هنگام عقد ازدواج بايد به عندالمطالبه يا عندالاستطاعه بودن مهريه دقت كنند. در مجله دلتا براي آشنايي بيشتر با اين نوع مهريه و نحوه مطالبه آن به موارد زير پرداخته شده است.

۱. مهريه عندالاستطاعه در طلاق

۲. تفاوت مهريه عندالمطالبه و مهريه عندالاستطاعه

۳. تبديل مهريه عندالمطالبه به عندالاستطاعه پس از عقد

۴. شرايط وصول مهريه عندالاستطاعه

مهريه عند الاستطاعه در طلاق
منظور از مهريه عندالمطالبه اين است كه زن به محض انجام شدن مراسم عقد، مالك مهريه مي‌شود و هر زمان بخواهد مي‌تواند، مهريه‌ خود را مطالبه كند و در هر حالت بايد توسط مرد پرداخت شود. اما زماني كه در سند ازدواج مهريه عندالاستطاعه ذكر مي‌شود، فقط موقعي زن مي‌تواند مهريه‌اش را درخواست كند كه شوهر توانايي پرداخت آن را داشته باشد، پس در نتيجه پرداخت مهريه منوط به استطاعت و توانايي مالي مرد است و چنانچه همسر توانايي مالي ضعيف يا حتي متوسطي داشته باشد، شايد زن با انتخاب اين نوع مهريه هيچ‎گاه نتواند مهر خود را مطالبه كند.

تفاوت مهريه عندالمطالبه و مهريه عندالاستطاعه
۱. زماني كه در سند ازدواج، مهريه به صورت عندالمطالبه تعيين مي‌شود زن هر زمان كه بخواهد مي‌تواند مهريه خود را دريافت كند و موظف نيست اموال و دارايي مرد را معرفي و اثبات كند، هرچند اگر مرد توان لازم براي پرداخت مهريه را نداشته باشد مي‌تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهريه به دادگاه خانواده ارائه دهد و دادگاه نيز با توجه به ميزان مهريه مي‌تواند اقساطي براي پرداخت مهريه تعيين كند. اما در مهريه عند الاستطاعه زن مكلف است ابتدا دارايي شوهر را اثبات كند و پس از آن اقدام به دريافت مهريه كند.

۲. تفاوت ديگر اين است كه در مهريه عندالمطالبه چنانچه زن باكره باشد مي‌تواند از حق حبس استفاده كند اما در مهريه عند الاستطاعه استفاده از حق حبس توجيه قانوني و منطقي نخواهد داشت.

مطلب پيشنهادي : براي آشنايي بيشتر با موضوع حق حبس در مهريه مطلب ” حق حبس مهريه و شرايط آن ” را مطالعه كنيد.

تبديل مهريه عندالمطالبه به عندالاستطاعه پس از عقد
زن و شوهر هر زمان كه بخواهند مي‌توانند با يكديگر توافق كنند و مهريه عندالمطالبه را به عند الاستطاعه يا بالعكس تغيير دهند و در اين مورد منع قانوني و شرعي وجود ندارد.

شرايط وصول مهريه عندالاستطاعه
همانطور كه در بالا گفته شد زن در صورتي مي‌تواند مهريه عندالاستطاعه را دريافت كند كه مالي از شوهرش را به دادگاه يا اجراي ثبت براي توقيف معرفي كند.

استعلام دارايي شوهر از طريق دادگاه
زن بايد در دادگاه خانواده دادخواستي براي اثبات دارايي‌هاي شوهر مطرح كند؛ در اين صورت دادگاه از مراجع مربوطه استعلام كرده و ميزان دارايي شوهر مشخص مي‌شود.

استعلام دارايي شوهر از طريق اجراي ثبت
زن به دفتر ازدواجي كه ازدواج آن‌ها را ثبت كرده رجوع كرده و درخواست صدور اجراييه مي‌كند. اجراييه صادر و به شوهر ابلاغ مي‌شود. اگر شوهر در مهلت مقرر شده اقدام به پرداخت مهريه نكند، زن مي‌تواند در اداره اجرا ثبت اسناد رسمي، پرونده‌اي تشكيل دهد و از بانك مركزي، اداره ثبت اسناد و املاك و راهنمايي و رانندگي درخواست استعلام كند تا اموال شوهرش مشخص شود.

بعد از طلاق، ممكن است مادري كه حضانت فرزند به او تعلق نگرفته، خواهان حضانت فرزند و حاضر به بخشيدن مهريه در قبال حضانت فرزند ‌باشد.

در مواردي كه ادامه زندگي مشترك ميسر نيست و زن و شوهر تصميم به طلاق مي‌گيرند، بحث حضانت فرزند مطرح مي‌شود. گاهي حضانت به مادر نمي‌رسد به همين دليل حاضر به بخشيدن مهريه در قبال دريافت حضانت فرزند مي‌شود. در مجله دلتا به بررسي جنبه‌هاي مختلف بخشيدن مهريه در قبال حضانت فرزند پرداخته مي‌شود.

چه زماني درباره حضانت فرزندان تصميم گيري مي شود؟
با انجام طلاق و جدايي زن و مرد، موضوع نگهداري و حضانت فرزند مطرح مي‌شود و براي هر يك اهميت پيدا مي‌كند، زيرا قاضي به همراه صدور حكم طلاق حضانت را مشخص مي‌كند و چون زوج‌ها از يكديگر جدا هستند و بايد از فرزند هم مراقبت شود، پس در نتيجه حضانت با يكي از آن‌ها خواهد بود و ديگري حق ملاقات دارد. بعد از طلاق، ممكن است مادري كه حضانت فرزند به او تعلق نگرفته، خواهان حضانت فرزند و حاضر به بخشيدن مهريه در قبال حضانت فرزند ‌باشد.

موارد اخذ حضانت فرزند

موضوع حضانت و نگهداري فرزند كه بعد از جدايي و طلاق مطرح مي‌شود براي هر يك از زوج‌ها قابل چشم پوشي نخواهد بود و همواره هر كدام از آن‌ها براي گرفتن حضانت فرزند خود تلاش مي‌كنند، تا بتوانند خود به تنهايي عهده‌دار نگهداري فرزند باشند.

طبق قانون حضانت فرزند تا هفت سالگي با مادر است و از آن به بعد با پدر خواهد بود، البته لازم به ذكر است كه فرزند بعد از رسيدن به سن بلوغ مي‌تواند تصميم بگيرد كه با كدام يك از والدين خود زندگي كند. اما از بعد هفت سالگي كه حضانت فرزند به عهده پدر قرار مي‌گيرد، ممكن است مادر تلاش كند كه به هر وسيله و روشي حضانت فرزند را بگيرد. مواردي كه مادر مي‌تواند حضانت فرزند را بگيرد عبارتند از :

۱. اثبات عدم صلاحيت پدر در نگهداري فرزند

۲.بخشيدن مهريه در قبال حضانت فرزند

اثبات عدم صلاحيت پدر در نگهداري فرزند
بايد در نظر داشت كه يكي از روش‌هايي كه با توسل به آن‌ها مادر مي‌تواند حضانت فرزند را عهده‌دار شود، شرايطي است كه مادر بتواند عدم صلاحيت پدر كودك را با توجه به مواردي كه در قانون مطرح شده، اثبات كند. در اين صورت وي مي‌تواند حضانت فرزند را بدون بخشيدن مهريه داشته باشد. از جمله اين موارد زماني است كه انحطاط و فساد اخلاقي پدر، در تربيت فرزند تاثير منفي داشته و موجب سختي و ناراحتي براي فرزند باشد.

شرايط سلب حضانت فرزند از پدر
اعتياد زيان آور به الكل، مواد مخدر و قمار
اشتهار به فساد اخلاق و فحشا
ابتلا به بيماري‌هاي رواني با تشخيص پزشكي قانوني
سو استفاده از طفل يا اجبار او به ورود در مشاغل ضداخلاقي مانند فساد و فحشا، تكدي‌گري و قاچاق
تكرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف
بنابراين مادر مي‌تواند با وقوع و اثبات هر يك از موارد مزبور، بدون اينكه در ازاي حضانت فرزند، مهريه خود را ببخشد، حضانت را دريافت كند.

بخشيدن مهريه در قبال حضانت فرزند
در بعضي از اوقات، مادر نمي‌تواند در هيچ صورتي موفق به دريافت حضانت فرزند خود شود. در اين شرايط ممكن است كه با مرد توافق كند كه در ازاي بخشيدن مهريه خود، حضانت از پدر به او منتقل شود.

با توجه به توافق دو طرف اين امر امكان پذير است و زن و مرد مي‌توانند بخشيدن مهريه در قبال حضانت فرزند را از طريق دادگاه و يا دفاتر رسمي، ثبت و لازم الاجرا كنند.

امكان رجوع به مهريه بعد از بخشيدن مهريه در قبال حضانت فرزند
با بخشيدن مهريه در قبال حضانت فرزند، ممكن است كه مادر نتواند يا نخواهد حضانت فرزند با او ادامه يابد و به دليل عدم توانايي در نگهداري فرزند خود، اقدام به معافيت خود در قبال حضانت فرزند داشته باشد و براي اين كار به دادگاه درخواست دهد. البته در صورتي كه مادر به هر دليل از داشتن حضانت فرزند خود پشيمان شود و يا بخواهد به مهريه خود كه در ازاي حضانت فرزند بخشيده است رجوع كند، از نظر قانوني براي او امكان دريافت مهريه پس از بخشش در قبال حضانت فرزند وجود ندارد. زيرا بخشش مهريه در قبال دريافت حضانت فرزند از پدر و بر طبق خواست و اراده زن بوده و فقط در صورتي قابل رجوع خواهد بود كه با رضايت شوهر باشد.

 مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا....

گاهي زن در صورت مطالبه مهريه، به اموال همسر دسترسي ندارد و نمي‌تواند براي وصول مهريه، مالي را معرفي كند و مرد نيز از معرفي اموال خود به منظور پرداخت بدهي خودداري مي‌كند كه در اين مواقع زن مي‌تواند درخواست ممنوع‌ الخروج كردن مرد را به دادگاه ارائه كند.

مهريه يكي از حقوقي است كه بعد عقد ازدواج، قانون براي زن در نظر گرفته است و مرد موظف است كه در صورت مطالبه زن، مهر وي را بپردازد. اما گاهي بنا به دلايلي مهريه از جانب مرد پرداخت نمي‌شود. به همين دليل مساله ممنوع‌ الخروجي مهريه ، ابزاري است كه مرد را براي پرداخت بدهي مهريه تحت فشار قرار داده و وادار مي‌كند تا نسبت به پرداخت بدهي خود اقدام كند. در مجله دلتا مهم ترين نكاتي در مورد ممنوع الخروج شدن شوهر به دليل پرداخت مهريه توضيح داده شده است.

ممنوع الخروجي مهريه از طريق اجراي اسناد رسمي
در برخي موارد زن براي دريافت مهريه از طريق دفترخانه رسمي ازدواج مبادرت به صدور اجراييه مي‌كند و پس از ابلاغ اجراييه به شوهر، زن مي‌تواند نسبت به بازداشت اموال منقول و غير منقول وي اقدام كند. اما در برخي موارد زن به اموال همسر دسترسي ندارد و نمي‌تواند براي وصول مهريه، مالي را معرفي كند و مرد نيز از معرفي اموال خود به منظور پرداخت بدهي خودداري مي‌كند كه در اين مواقع زن مي‌تواند تقاضاي ممنوع‌ الخروجي او را از دادگاه بخواهد تا از خروج شوهر از كشور به قصد  پرداخت نكردن مهريه جلوگيري شود. شايان ذكر است در سه حالت اداره ثبت مي تواند ممنوع الخروجي مرد را رفع مي‌كند.

۱. مواردي كه مرد مهريه را پرداخت كند.

۲. زن از تقاضاي ممنوع‌ الخروجي مرد منصرف شود.

۳. دادگاه و مراجع قضايي قرار يا حكمي مبني بر رفع ممنوع‌الخروجي مرد به لحاظ تامين خواسته زن صادر كنند.

بنابراين در خصوص وثيقه براي رفع ممنوع الخروجي از طرف مردان بدهكاري كه به اين اداره مراجعه و تقاضاي رفع ممنوع‌الخروجي خود را دارند، بايد گفت كه اداره ثبت اختيار گرفتن وثيقه را ندارد و فقط در سه حالت ياد شده مي‌تواند ممنوع‌الخروجي مرد را رفع كند.

شرايط شغلي مرد چه تاثيري در ممنوع الخروجي او دارد؟
در خصوص مسأله ممنوع الخروجي مهريه در برخي موارد مرداني كه به دليل شغل و حرفه اي كه دارند لازم است كه از كشور خارج شوند، تقاضاي رفع ممنوع‌الخروجي دارند. در اين موارد به استناد راي وحدت رويه هيات عمومي ديوان عدالت اداري كه در سال ۱۳۸۰صادر شد، پس از احراز شرايط خاص بدهكار، ممنوع‌الخروجي وي رفع مي‌شود. بنابراين مرداني كه به واسطه انجام دادن وظايف و ماموريت‌ هاي اداري  خروج آن ها از كشور الزامي و اجتناب‌ ناپذير است ممنوع‌الخروجي آنان رفع مي‌شود.

يكي از سوالاتي كه پرسيده مي‌شود اين است كه رفع ممنوع‌الخروجي پس از تقسيط مهريه امكانپذير است؟ طبق قانون، در صورتي كه برخي از مردان به دليل ادعاي اعسار از پرداخت يكجاي بدهي، حكم تقسيط مهريه را دريافت كرده اند، بايد در نظر داشته باشند كه صدور حكم تقسيط بدهي از سوي مرجع قضايي مجوزي براي رفع ممنوع‌الخروجي نيست. همچنين با توجه به قانون گذرنامه كه به طور كلي و بدون قيد مدت دستور منع خروج بدهكاران اجرايي از كشور را بنا به تقاضاي طلبكار صادر كرده است،تا زماني كه از طرف مرد بدهي پرداخت نشود نمي‌توان ممنوع‌الخروجي را رفع كرد، حتي اگر سال هاي زيادي از دستور ممنوع‌الخروجي و اجراي آن بگذرد.

اطلاع رساني قبل از ممنوع الخروجي مهريه
در صورت ممنوع‌ الخروجي، اجراييه صادره عليه مرد به نشاني كه هنگام ثبت ازدواج در عقدنامه او قيد شده ابلاغ مي‌شود، اما در بسياري از موارد نشاني قيد شده تغيير مي‌كند و چون افراد پس از تغيير مكان و سكونت در محل جديد اين موضوع را به دفترخانه ازدواج اطلاع نمي‌دهند و نيز ابلاغ اجراييه به آدرسي كه در سند ازدواج قيد شده ارسال مي‌شود، مرد از صدور آن بي‌اطلاع است و در واقع زماني كه قصد خروج از كشور را دارد در فرودگاه متوجه ممنوع‌الخروجي خود مي‌شود و پس از استعلام ممنوع الخروجي مهريه ، غالباً به لحاظ فرصت كوتاهي كه معمولا تا تاريخ مسافرت خود دارد نمي‌تواند بدهي خود را بپردازد.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا...

هر كدام از روش هاي مطالبه مهريه محاسن و معايب خاص خود را دارند. در واقع براي زن اين امكان وجود دارد كه بخشي از مهريه را از طريق اجراي ثبت و بخشي ديگر از طريق دادگاه مطالبه كند.

دريافت مهريه يكي از حقوقي است كه قانون براي زن در نظر گرفته است كه پس از عقد ازدواج به او تعلق مي‌گيرد و هر زمان كه بخواهد مي‌تواند آن را از همسر مطالبه كند. اما گاهي، مرد از پرداخت آن خودداري مي‌كند. مهريه ممكن است عندالمطالبه يا عندالاستطاعه باشد كه در هر صورت به لحاظ اينكه مهريه در مالكيت زن است در اين‌ مواقع مي‌تواند با مطالبه مهريه خود از طريق مراجع قضايي اقدامات لازم را جهت مطالبه مهريه انجام دهد. در مجله دلتا به بررسي مراحل دريافت مهريه از طريق دادگاه و اداره ثبت پرداخته شده است.

دريافت مهريه از طريق دادگاه
زن يا وكيل وي، بايد به دفاتر خدمات الكترونيك قضائي مراجعه كند. به اين ترتيب پس از تنظيم دادخواست مهريه و پرداخت هزينه دادرسي و هزينه هاي مربوط به دفاتر، دادخواست وي ثبت و به دادگاه خانواده ارسال مي‌شود. مداركي كه لازم است براي ثبت دادخواست ارائه شود عبارتند از:

اصل شناسنامه و كارت ملي
سند ازدواج
در صورت امكان كپي شناسنامه و كارت ملي شوهر

دريافت مهريه از طريق اجراي ثبت
در اين روش نيز زن يا وكيل او با همراه داشتن مدارك شناسايي، اصل سند ازدواج را به همان دفترخانه اي كه ازدواج را در آن ثبت كرده اند مراجعه و درخواست صدور اجرائيه نسبت به تمام يا قسمتي از مهريه را مي‌كند. در اين موارد دفترخانه برگه اجرائيه ‌اي صادر مي‌كند. در محله بعد زن مي‌تواند با ابلاغ اجرائيه مهريه خود را از اموال شوهر مطالبه كند.

اجراييه چگونه صادر مي‌شود؟
بايد مطالبه مهريه طبق قوانين و مقررات تنظيم شده باشد. در واقع دادخواست مهريه به موجب سند رسمي باشد. پس از احراز هويت، سردفتر موظف است رونوشت سند را در برگ ‌هاي مخصوص ظرف ۲۴ ساعت در سه نسخه تهيه كرده و موضوعي را كه بايد اجرا شود كه عبارت است از مطالبه سكه، وجه نقد و … را در ذكر كند و ظرف ۴۸ ساعت از تاريخ وصول تقاضا برگ هاي اجراييه را امضا كرده و براي اجرا نزد مسئول اجراي ثبت ارسال و رسيد دريافت ‌كند. پس از صدور اجرائيه مراتب را به آخرين نشاني شوهر از طريق پست سفارشي به او اطلاع داده و برگ ‌هاي اجرائيه را به ضميمه قبض پست به او اطلاع دهد.

اجرا گذاشتن مهريه از طريق دادگاه بهتر است يا اجراي ثبت؟
در پاسخ به اين سؤال بايد گفت هر كدام از روش هاي مطالبه مهريه محاسن و معايب خاص خود را دارند. در واقع براي زن اين امكان وجود دارد كه بخشي از مهريه را از طريق اجراي ثبت و بخشي ديگر را از طريق دادگاه مطالبه كند. اما بايد در نظر داشت كه فرآيند توقيف اموال از طريق دادخواست تامين خواسته در دادگاه سريع تر از اجراي ثبت انجام مي‌شود. ولي اين مشكل وجود دارد كه هزينه دادرسي ثبت دادخواست مطالبه مهريه ۳/۵ درصد است كه با توجه به مقدار سكه مطالبه شده مبلغ قابل توجهي خواهد شد. البته زن مي‌تواند به طور همزمان همراه با مطالبه مهريه، دادخواست اعسار از پرداخت هزينه دادرسي نيز به دادگاه ارائه كند. البته بايد در نظر داشت كه بعضي از شعب دادگاه خانواده معمولا اعسار را نمي‌پذيرند. همچنين بايد در نظر داشت كه اگر مهريه عندالمطالبه باشد و شوهر مالي براي توقيف نداشته باشد بهتر است از طريق دادگاه دادخواست مطالبه مهريه تا ۱۱۰ سكه داده شود. در خصوص مزيت مطالبه مهريه از طريق اجراي ثبت بايد ذكر كرد كه اگر زن قصد ممنوع الخروج كردن شوهر را داشته باشد اقدام از طريق اجراي ثبت بسيار سريع تر از اقدام از طريق دادگاه خواهد بود.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا...

در بيمه مهريه، مرد با شركت بيمه قراردادي مي‌بندد تا ماهانه مبلغي را به حساب بيمه واريز كند و در عوض شركت مذكور مكلف است در صورت از كار افتادگي و يا فوت مرد، مهريه همسر وي را بپردازد.

بيمه مهريه از جمله تدابيري است كه براي حفظ حق و حقوق زنان انديشيده شده است. اين روزها شاهد اين هستيم كه مهريه از ماهيت اصلي خود كه گره‌ گشايي در كار خانواده و به خصوص زن بوده، فاصله گرفته و به يكي از بزرگترين معضلات مردان و بالطبع خانواده ها تبديل شده است. زيرا با توجه به افزايش قيمت سكه حتي كمترين مهريه ها نيز مبلغ قابل توجهي پيدا كرده اند و در نتبيجه اغلب مردان توانايي پرداخت مهر را ندارند. به گزارش مجله دلتا براي كاهش اين معضلات بيمه اي تحت عنوان بيمه مهر توسط شركت هاي بيمه گر ارائه شده است.

بيمه مهريه چيست؟
اين طرح تضميني مطمئن براي پرداخت تمام يا قسمتي از مهريه و پشتيباني مالي مناسب است كه زن مي‌تواند از آن بهره مند شود. در بيمه مهريه، مرد با شركت بيمه قراردادي مي‌بندد تا ماهانه مبلغي را به حساب بيمه واريز كند و در عوض شركت مذكور مكلف است در صورت از كار افتادگي و يا فوت مرد، مهريه همسر وي را بپردازد. در صورتي كه مدت قرارداد تمام شود و مرد در قيد حيات باشد يا دچار از كار افتادگي نشود، بيمه تمام مبلغي را كه مرد در اين سال ها پرداخت كرده، به همسر او برمي‌گرداند. ولي در صورت فوت يا از كار افتادگي مرد، ديگر پرداخت اقساط بيمه ضروري نيست و بيمه گر (شركت بيمه) كل مبلغ مهريه زن را به قيمت روز به او مي‌پردازد.

سقف بيمه مهريه
سقف پوشش اين بيمه ۲۰ ميليون تومان است. به اين معني كه اگر ارزش مهريه بيش از ۲۰ ميليون تومان باشد، فقط بخشي از آن تحت پوشش قرار مي گيرد. مرد بر اساس سن، ارزش ريالي مهريه و مدت زمان قرارداد، مبلغ معين شده را به شركت بيمه‌ گر پرداخت مي كند تا تمام و يا بخشي از مهريه همسر خود را بپردازد. لازم به ذكر است كه مدت قرارداد مذكور، ۵، ۱۰ و ۱۵ سال هستند. در اين قرارداد شوهر مي‌تواند حق بيمه خود را به صورت ماهانه، سه ماهه، شش ماهه و سالانه پرداخت كند.

بيمه طلاق
در بيمه طلاق مبلغي كه مرد براي بيمه مي‌پردازد، بر اساس سن او و مدت زمان قرارداد با بيمه، متفاوت است. به عنوان مثال يك مرد ۲۰ ساله به ازاي هر يك ميليون تومان از مهريه همسر، بايد ماهانه ۱۲ هزار و ۱۶۰ تومان در مدت ۵ سال بپردازد. يعني اگر مهريه همسرش در مدت قرارداد ۱۰ ميليون تومان محاسبه شود، بايد در مدت ۵ سال، هر ماه  ۱۲۱هزار و ۶۰۰ تومان حق بيمه بپردازد. شايان ذكر است يكي از مواردي كه شركت هاي بيمه گر را دچار مشكل مي‌كند، امكان سوءاستفاده از اين طرح است. به اين معني كه زن و شوهر با تباني از يكديگر طلاق بگيرند و پس از دريافت مهريه، رجوع كنند.

بيمه مهريه چه مواردي را پوشش مي‌دهد؟
كاركردهاي اصلي بيمه مهر به عنوان تضميني براي پرداخت حق و حقوق قانوني زن به شرح زير است:
• در صورت فوت بيمه گزار (مرد) به طور طبيعي‌ يا بر اثر حادثه در طول مدت قرارداد، دو برابر سرمايه اصلي بيمه (ميزان مهريه بيمه شده) به زن پرداخت خواهد شد.
• در صورت از كار افتادگي دائم و كامل شوهر در طول قرارداد، بيمه گزار (مرد) از پرداخت مابقي حق بيمه معاف مي‌شود.
• زن مي‌تواند پس از گذشت ۲ سال از شروع قرارداد و يا اولين حق بيمه، در صورتي كه تمام اقساط پرداخت شده باشد، با موافقت بيمه گزار (شوهر) از محل ذخيره رياضي بيمه نامه ( نام ديگر آن ذخيره حق است) وام بگيرد.
• اگر زوج ها بعد از گذشت ۶ ماه از ابتداي قرارداد و يا اولين حق بيمه از هم طلاق بگيرند، ذخيره رياضي بيمه نامه تا تاريخ پرداخت حق بيمه به زن پرداخت خواهد شد.
• در صورتي كه زن در طول مدت قرارداد بيمه نامه (حداقل ۶ ماه پس از شروع بيمه نامه و يا پرداخت اولين حق بيمه) فوت كند، ارزش بازخريد بيمه نامه به بيمه گزار (مرد) پرداخت خواهد شد.
• مرد نمي‌تواند بيمه نامه را در طول مدت قرارداد بدون اطلاع زن فسخ كند و اقساط پيشين را دريافت كند.

همچنين بخوانيد:
تقسيط مهريه و نحوه پرداخت آن

ترك منزل توسط شوهر؛ عواقب قانوني آن

ترك منزل توسط زن جرم است؟

عده طلاق در ازدواج دائم سه ماه و در عقد موقت ۴۵ روز است. اگر در زمان طلاق زن باردار باشد عده او با زايمان حتي اگر چند لحظه بعد از طلاق باشد پايان مي‌يابد.

عده يا عدت در لغت به معني شمار و گروه است. و در اصطلاح فقه به مدتي گفته مي‌شود كه زن بايد براي ازدواج مجدد صبر كند. عده در كليه مذاهب اسلامي به عنوان يك اصل پذيرفته شده و فقط در احكام آن اختلافاتي جزئي وجود دارد. در مجله دلتا به بررسي انواع عده و قوانين و مقررات در خصوص مدت عده در طلاق پرداخته شده است.

مدت عده در طلاق توافقي چقدر است؟
مدت عده طلاق در ازدواج دائم سه ماه و در عقد موقت ۴۵ روز است. اگر در زمان طلاق زن باردار باشد عده او با زايمان پايان مي‌يابد. حتي اگر چند لحظه بعد از طلاق وضع حمل كند. بنابراين عده زني كه باردار است، چه در ازدواج دائم و چه در عقد موقت و نيز در طلاق، فسخ يا مرگ همسر تا زمان زايمان است. عده در صورت سقط شدن بچه قبل از زايمان با مرگ جنين به پايان مي‌رسد.

عده وفات شوهر
عده مرگ شوهر چهار ماه و ۱۰ روز است. اگر زن باردار باشد عده او تا وضع حمل وي است. يعني حداقل بايد مدت چهار ماه و ده روز و گاهي بيش‌تر رعايت كند. شايان ذكر است كه عده وفات عام است. به اين معني كه هم شامل ازدواج دائم و هم ازدواج موقت مي‌شود. حتي زن يائسه يا زني كه بين او و شوهر روابط زناشويي واقع نشده، عده وفات دارند. از نظر فقهي در طول اين مدت زينت و زيور آلات براي زن ممنوع است. در قرآن كريم به اصل نگه داشتن مدت عده براي زن پس از طلاق يا فوت شوهر تصريح شده است. اما در اين كه چرا مدت عده در طلاق با مدت آن در فوت شوهر متفاوت است، به صراحت مطلبي بيان نشده است. از نظر برخي از فقها به دليل حرمت و ارج نهادن به شوهر فوت شده لازم است كه زن مدت عده را نگه دارد.

عده در كشورهاي غير اسلامي وجود دارد؟
سؤالي كه مطرح مي‌شود اين است كه آيا مساله عده در كشورهاي غير اسلامي مانند كشورهاي اروپايي و آمريكايي وجود دارد؟ در پاسخ بايد اذعان داشت كه اصل بر عدم وجود مبحثي به نام عده است، اما براي پيشگيري از مشكلات ناشي از اختلاط نسب در كشورهاي مذكور، راهكار هايي در نظر گرفته شده است. از جمله اطاله دادرسي (طولاني تر كردن روند رسيدگي به پرونده طلاق توسط دادگاه ها)، منع روابط زناشويي در خلال رسيدگي به پرونده طلاق و منع زن و شوهر از ازدواج مجدد به مدت تعيين شده در حكم طلاق است. مي‌توان گفت اين روش ها تا حدودي اهداف عده را به گونه‌ اي غير مستقيم محقق مي‌سازد. در واقع مدتي كه مرد يا زن پس از فوت همسر، قبل از ازدواج مجدد صبر مي‌‌كند، در كشورهاي مختلف به تناسب اصول اخلاقي، اعتقادي و اجتماعي حاكم بر آن جوامع متفاوت است، اما عموما اين امر از امور شخصي و فردي محسوب شده و به احساسات افراد مختلف بستگي دارد.

همچنين بخوانيد:
زن در چه صورتي مي تواند تقاضاي طلاق كند؟

طلاق سريع در چه صورتي امكانپذير است؟

شنود يا استراق سمع از نظر قانون چه مجازاتي دارد؟