مجله حقوقی دلتا

پشت نویسی یا ظهرنویسی چک، نوشتن عباراتی در پشت چک است که به منظور انتقال، ضمانت یا وکالت انجام می‌شود.

پشت نویسی چک یکی از مواردی است که قوانین و ضوابط خاص خود را دارد و باید در هنگام پشت نویسی چک آن ضوابط رعایت شود، در صورتی که برخی افراد اطلاعات اندکی درباره آن دارند. در مجله دلتا در مورد پشت نویسی یا ظهر نویسی چک، مسئولیت‌ها و ابعاد مختلف حقوقی آن بررسی شده است.

پشت نویسی چک
پشت نویسی یا ظهرنویسی چک، نوشتن عبارت یا عباراتی در پشت چک است که به منظور انتقال، ضمانت یا وکالت انجام می‌شود. باید در نظر داشت که نمی‌توان علیه فرد پشت نویس شکایت کیفری کرد و حکم جلب گرفت. در این گونه موارد باید به صورت حقوقی اقدام به طرح دعوی کرد.

موارد پشت نویسی چک
۱. انتقال چک
نحوه پشت نویسی چک برای وصول به این صورت است که دارنده چک با درج امضا در پشت چک، آن را به شخص دیگری واگذار می‌کند. اگر مبلغ مندرج در چک در زمان مقرر توسط صادر کننده تامین نشود، بانک پرداخت کننده چک، گواهینامه‌ای مبنی بر عدم پرداخت وجه چک، صادر می‌کند.

۲. ضمانت صادرکننده و یا پشت نویسی قبل
در این نوع از پشت نویسی، شخصی ‌به عنوان ضامن و با هدف افزایش اعتبار چک نزد دارنده آن، پشت چک را امضا می‌کند. در اغلب این موارد، این نوع از ظهر نویسی به منظور ضمانت از صادر کننده و یا پشت نویسی قبلی صورت می‌پذیرد.

پشت نویس چه مسئولیت‌هایی دارد؟
در مواردی که این امر به منظور انتقال چک انجام شود، دارنده چک می‌تواند در صورتی که از زمان صدور گواهینامه عدم پرداخت وجه چک، بیش از ۱۵ روز نگذشته باشد، به پشت نویس چک مراجعه و وجه مندرج در چک را از وی مطالبه کند. البته دارنده چک می‌تواند برای وصول به صادر کننده و یا شخص پشت نویس مراجعه کند. بر طبق قانون پس از اتمام مدت ۱۵ روزه از زمان صدور گواهی عدم پرداخت، پشت نویس هیچ گونه مسئولیتی در برابر دارنده چک ندارد و دارنده فقط می‌تواند مبلغ مورد نظر را از صادر کننده مطالبه کند.
شایان ذکر است در شرایطی که ظهر نویسی چک با هدف ضمانت از صادر کننده صورت بگیرد، چنانچه دارنده چک برای وصول به بانک مراجعه کند و چک به دلیل عدم موجودی برگشت بخورد و سند مربوطه چک برگشتی تلقی شود، صادر کننده و ضمانت کننده مسئول پرداخت مبلغ مندرج در چک است. در این حالت محدودیت زمانی برای وصول در نظر گرفته نشده است. بنابراین دارنده چک می‌تواند در هر زمانی برای وصول مبلغ به صادر کننده و یا ضامن مراجعه کند. باید در نظر داشت که ظهر نویسی چک به منظور ضمانت مسئولیت بیشتری نسبت به پشت نویسی به منظور انتقال دارد.

چگونگی تشخیص هدف از پشت نویسی چک
۱. در مواردی که نوشتن پشت چکبه منظور انتقال صورت بگیرد، فقط شخصی می‌تواند پشت نویس انتقال دهنده باشد که در زمان امضا، دارنده چک به حساب آید. پس در صورتی که پشت چک به غیر از دارنده آن، توسط شخص دیگری امضا شده باشد، انتقال دهنده نیست و ضامن به حساب می‌آید.
۲. در صورتی که امضا کننده قصد خود را در زمان امضا، در پشت چک درج کند، اراده امضا کننده به عنوان معیار تشخیص در نظر گرفته می‌شود. یعنی اگر امضا کننده در پشت نویس اعلام کند که این کار با هدف انتقال صورت گرفته است، ملاک همان عبارت خواهد بود.
۳. در صورتی که امضا کننده قصد خود از امضا را بیان نکرده باشد و بنا بر دلایلی مشخص شود که امضا کننده همان دارنده چک بوده است و سند مورد نظر در وجه حامل باشد، امضای وی با هدف انتقال در نظر گرفته می‌شود. ولی اگر در زمان امضا به عنوان شخص ثالث باشد و دارنده چک به حساب نیاید، به عنوان ضامن شناخته می‌شود.

” مطالب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چک می‌توانید مقاله چند توصیه مهم برای دارندگان دسته چک را مطالعه کنید.”

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...