مجله حقوقی دلتا

مال‌باخته مي‌تواند از كسي كه مال مسروقه را خريداري كرده و مال‌خر ناميده مي‌شود، اموال را پس بگيرد. البته گاهي نيز پيش مي‌آيد كه خريدار نمي‌داند مالي كه خريده دزدي است؛ در اين حالت او ديگر مال‌خر به حساب نمي‌آيد.

اموال به سرقت رفته كه در تحقيقات توسط پليس پيدا و توقيف مي‌شود، به دستور قاضي به صاحب آن اموال بازگردانده مي‌شود. اما براي بازگرداندن و استرداد اموال مسروقه بايد شرايطي وجود داشته باشد كه در اين نوشتار توضيح داده شده است. در ادامه با مجله دلتا همراه باشيد.

شرايط استرداد اموال مسروقه
۱. بايد عين مال دزديده شده پيدا شود. به طور مثال اگر مال مسروقه هزار متر پارچه بوده كه پس از سرقت تبديل به مانتو شده ‌باشد، قابليت استرداد و برگرداندن ندارد زيرا ديگر عين مال مسروقه وجود ندارد.
۲. وجود مال مسروقه در دادگاه براي كشف حقيقت ضروري نباشد؛ براي مثال اگر بازپرس براي انجام انگشت‌نگاري يا ساير آزمايش‌هاي جنايي تشخيص دهد كه مال مسروقه بايد تا انجام كارشناسي به صاحبش بازگردانده نشود، مال به مالباخته برگردانده نخواهد شد.
۳. مال مزبور معارضي نداشته باشد؛ به طور مثال اگر مال مسروقه يك تابلو نقاشي باشد كه غير از شاكي شخص ديگري نيز مدعي مالكيت آن باشد، دادگاه نمي‌تواند آن مال را به شاكي برگرداند.

حكم برگرداندن مال دزدي
دادگاه دو وظيفه مهم دريافت و بازگرداندن مال را به عهده دارد. به اين ترتيب كه مال مسروقه از سوي دادگاه از مجرم گرفته مي‌شود و به صاحب آن برگردانده مي‌شود. بنابراين چنانچه تحقيقات مقدماتي به پايان رسيده باشد، قاضي بايد نسبت به مال دزديده شده تصميم‌گيري كند. اما بايد در نظر داشت كه مال‌باخته مي‌تواند از وقتي كه پرونده در دادگاه تشكيل مي‌شود تا زماني كه پرونده نزد بازپرس در جريان رسيدگي است، با درخواست استرداد مال مسروقه را به دادگاه ارائه كند.

خسارت به مال مسروقه
در صورتي كه سارق خسارتي به اموال دزدي وارد ‌كند، مال‌باخته بايد دادخواست مطالبه خسارت را به همان دادگاه رسيدگي‌كننده پرونده ارائه دهد. وي بايد نكات زير را در دادخواست خود ذكر كند.
• دلايل و مدارك مالكيت خود بر مال مسروقه را پيوست دادخواست كند.
• اگر مال مسروقه اتومبيل بود، خسارت وارده بر اتومبيل را به كمك كارشناسان برآورد كند.
• هزينه دادرسي را بپردازد؛ البته كليه هزينه‌ها قابل دريافت از سارق است.

شايان ذكر است در برخي موارد اموال مسروقه به دستور دادگاه به قيمت روز فروخته مي‌شود و مبلغ آن تا تعيين تكليف نهايي، در صندوق دادگستري به عنوان امانت نگهداري خواهد شد. اين اموال عبارتند از:
•اموالي كه نگهداري از آن‌ها باعث هزينه نامتناسب براي دولت مي‌شود.
•نگهداري از آن‌ها موجب خرابي يا از بين رفتن آن‌ها شود.
•حفظ مال براي دادرسي لازم نباشد.
•جزء اموالي باشد كه به سرعت فاسد مي‌شوند. مانند سبزيجات

اگر مجرم مال را فروخته باشد…
مال‌باخته مي‌تواند از كسي كه مال مسروقه را خريداري كرده و مال‌خر ناميده مي‌شود، اموال را پس بگيرد. البته گاهي نيز پيش مي‌آيد كه خريدار نمي‌داند مالي كه خريده دزدي است؛ در اين حالت او ديگر مال‌خر به حساب نمي‌آيد و خودش هم مي‌تواند عليه فروشنده (سارق) با تقديم دادخواست شكايت كند و جبران ضررو زيان خود را بخواهد. اما در‌ هر حال سارق و خريداران مال مسروق، خواه به دزدي بودن مال آگاهي داشته يا نداشته باشند، مكلف به رد مال هستند.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا...

زماني كه خودرويي به سرقت مي‌رود، لازم است مالك خودرو مسروقه پس از اعلام جرم مذكور به كلانتري محل وقوع جرم مراجعه و اعلام سرقت خودرو كند.

سرقت خودرو از جمله جرائمي است كه در قانون براي سارق مجازات در نظر گرفته شده است. در بسياري از موارد، افرادي كه وسيله نقليه آن‌ها مورد سرقت قرار مي‌گيرد، نمي‌دانند چه‌ كار كنند و گاهي حتي با سارق درگير شده و صدمه‌اي به خود يا شخص سارق وارد مي‌كنند. در مجله دلتا مراحل پيگيري سرقت خودرو توضيح داده شده است.

جرم سرقت خودرو
يكي از نكات مهم در مورد سرقت اموال و همچنين سرقت خودرو ، مسأله «بازگرداندن مال مسروقه» است. در واقع در تمام جرايم اگر مالي از صاحب حق در راستاي ارتكاب جرم از بين رفته است، بايد براي بازپس گيري‌ اموال، به دادگاه‌هاي حقوقي مراجعه كند. به موجب قانون، نيازي به طرح دعواي مجدد در دادگاه حقوقي نيست و قاضي دادگاه رسيدگي‌ كننده به سرقت، به طور خودكار به پس دادن خودروي مسروقه به مالك آن نيز دستور خواهد داد. اگر خودروي مسروقه ازبين رفته باشد يا به هيچ وجه به آن دسترسي موجود نباشد، بايد قيمت روز آن اموال به صاحب مال پرداخت شود. به طور مثال اگر از روز سرقت خودرو تا روز پرداخت مبلغ اتومبيل، قيمت خودرو در بازار دچار نوسان باشد، بايد قيمت بازاري روز پرداخت قيمت در نظر گرفته شود.

مراحل پيگيري سرقت خودرو
زماني كه خودرويي به سرقت مي‌رود، لازم است مالك خودرو مسروقه پس از اعلام جرم مذكور به كلانتري محل وقوع جرم مراجعه و اعلام سرقت خودرو كند. سپس پرونده تشكيل و مراتب به دادسراي محل وقوع جرم اعلام مي‌شود. معمولاً در پرونده‌هاي مربوط به سرقت خودرو برخلاف ساير جرايم، پرونده براي بررسي و تحقيقات بيشتر به اداره آگاهي ارسال مي‌شود. در اداره آگاهي تحقيقات و پيگيري‌هاي لازم در مورد سرقت صورت مي‌گيرد. البته بايد در نظر داشت كه در دادسرا نيز در خصوص پرونده تحقيقات لازم انجام مي‌شود. در اين گونه جرايم، نيازي به تقديم دادخواست به دادگاه كيفري براي پس گرفتن خودرو نبوده و دادگاه كيفري ضمن حكم خود سارق را به پس دادن خودرو نيز محكوم مي‌كند.

مطالب بيشتر در مجله حقوقي دلتا...